دانشگاه فرهنگیان به مثابة سازمانی یادگیرنده (ابعاد، مؤلفه‌ها و راهکارها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، مدیریت آموزشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.

چکیده

سازمان­های یادگیرنده به‌طور مستمر در پی افزایش قابلیت‌های خود در زمینة خلاقیت، نوآوری و تحول هستند که این امر، عمدتاً از راه آموزش و بهره‌ورساختن نیروی­های انسانی مناسب و بهسازی فرایندها میسر می‌شود. در این میان نقش و تأثیر دانشگاه فرهنگیان به عنوان یک سازمان یادگیرنده در تربیت معلمان کشور، از اهمیت والایی برخوردار است. در همین زمینه، پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش و تأثیر دانشگاه فرهنگیان به عنوان یک سازمان یادگیرنده در تربیت معلمان کشور با تأکید بر ابعاد اصلی و مؤلفه ­های آن انجام شده است. این پژوهش از نظر داده کیفی و بر اساس هدف، از نوع پژوهش­های توسعه­ای و کاربردی‌ است. جامعة آماری پژوهش شامل صاحب­نظران، کارشناسان و متخصصان موضوعی دانشگاهی؛ مدیران و معاونان (ستاد/صف) دانشگاه فرهنگیان و حوزة ستادی وزارت آموزش و پرورش و اسناد و متون مرتبط با موضوع بوده است.
در نمونه­گیری از روش­های هدفمند و سندکاوی (در حوزة مقوله­ها و ابعاد) استفاده شده  است. برای جمع­آوری داده­ها و تجزیه و تحلیل آن از روش زمینه­ای داده­بنیاد تا مرز اشباع استفاده شده است. یافتة اصلی پژوهش حاضر تدوین و تبیین عناصر اصلی تبدیل دانشگاه فرهنگیان به سازمان یادگیرنده در ابعاد رهبری و بینش سازمانی، فرهنگ سازمانی و مدیریت منابع انسانی، نقش در جامعه،  قابلیت دسترسی و منابع، نوآوری و خلاقیت، فناوری اطلاعات و ارتباطات، و دسترسی جهانی و شرایط سیاسی، شرایط اقتصادی، شرایط اجتماعی، شرایط تکنولوژیکی (ابعاد (عام) و نیز مؤلفه­های ذیل هر بعد، برای تبدیل دانشگاه فرهنگیان به سازمان یادگیرنده همراه با  ارائة یک «مدل مفهومی» است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Farhangian University as learner organization (Dimensions, Components and Solutions)

نویسنده [English]

  • Heydar Torani
Associate Professor, Educational Management, Research Center of Educational Studies.
چکیده [English]

Learner organizations are continuously expanding their capabilities in terms of creativity, innovation and transformation, which are mainly possible through the training and the efficient exploitation of human resources and the improvement of processes. In this regard, the role and influence of  Farhangian University as a learner organization in educating the teachers of the country is of high importance. In this regard, the present study aims to explain the role and influence of Farhangian University as a learner organization in educating teachers in the country, emphasizing on the main dimensions and components. This research is qualitative and objective based on research and developmental research. The statistical population of the study consisted of experts and academic subjects; directors and deputies (headquarters / queues) at Farhangian University and the headquarters of the Ministry of Education and related documents and texts. In sampling,  purposeful methods and documentation (in the field of categories and dimensions) have been used. To collect and analyze data, the method of data-based to saturation boundary has been used. The main findings of this study are the elaboration and explanation of the main elements of the transformation of Farhangian University  into the learning organization in the dimensions of leadership and organizational insight, organizational culture and human resource management, role in society, accessibility and resources, innovation and creativity, information and communication technology, and universal access, political conditions, economic conditions, social conditions, technological conditions (general dimensions), and the following components of each dimension, to transform the Farhangian University  into a learner organization along with the presentation of a conceptual model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Learning Organization
  • Farhangian University
  • Learner University
  • Dimensions and Components of Learner's University

مراجع

  1. استیفن‌پی، رابینز و تیموتی ای. جاج (2008). مبانی رفار سازمانی. ترجمة دکتر اعرابی و تقی­زاده مطلق (1389). تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
  2. ایران‌نژاد ‌پاریزی، مهدی (1378). مدیریت تحول و نوآوری. تهران: نشر مدیران.
  3. پرداختچی، محمدحسن (1383). دانشگاه به عنوان سازمان یادگیرنده. میزگرد بررسی ارتقای کیفیت آموزش‌هایدانشگاهی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
  4. جمالی، سیدانی  (2008). رسته مقدم، آرش، عباس­پور، عباس (1390 (طراحی مدل مفهومی یکپارچه سازمان یادگیرنده. فصلنامة رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال دوم شماره 4 ،ص 21 -54.
  5. حاتمی، سولماز (1388). بررسی وضعیت واحد‌های ستادی شرکت ملی گاز ایران به عنوان سازمان یادگیرنده به منظور ارائة مدل مطلوب. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
  6. رسته مقدم، آرش (1383). مطالعه دانشگاه علامه طباطبائی به عنوان سازمان یادگیرنده از دید مدیران. پایان­نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.

7. سبحانی‌نژاد، مهدی؛ شهائی، بهنام و یوزباشی، علیرضا (1385). سازمان یادگیرنده: مبانی نظری الگوهای تحقق و سنجش (چاپ اول). تهران: نشر یسطرون.

8. سبحانی‌نژاد، مهدی؛ شهائی، بهنام؛ یوزباشی، علیرضا (1389). سازمان یادگیرنده: مبانی نظری الگوهای تحقق و سنجش (چاپ دوم). تهران: نشر یسطرون.

  1. سلجوقی، تورانی (1395). اسلایدها و پاورپوینت­های استفاده­شده در کارگاه­های آموزشی– مدیریتی– منابع مدیریتی و مدیریت آموزشی بین سال­های 1392 تا 1396.
  2. سنگه، پیتر (1385). پنجمین فرمان: خلق سازمان­های یادگیرنده. ترجمة حافظ کمال هدایت و محمد روشن. تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
  3. سنگه، پیتر. (1385). رقص تغییر: چالش­های تغییر پایدار در سازمان یادگیرنده. ترجمة حسین اکبری و مسعود سلطانی. تهران: انتشارات آسیا.
  4. شریعتمداری، علی (1378). روانشناسی تربیتی. تهران: نشر امیرکبیر.
  5. شهایی، بهنام (1386). «کسب مزیت رقابتی با خلق سازمان یادگیرنده». ماهنامة تدبیر. شماره 184.
  6.  طاهر احمدی، اکرم (1393). رابطة بین سازمان یادگیرنده با اثربخشی سازمانی در دانشگاه علامه طباطبائی». پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی.
  7. علاقه‌بند، علی (1388). مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی (ویراست پنجم). تهران: نشر روان.
  8. عنایتی، ترانه و عالی­پور، علیرضا (1391). «مدیریت دانش، ویژگی سازمان یادگیرنده». مجلة راهبرد. شمارة 29، صص 85-101.
  9. قربانی زاده، وجه الله و مشبکی، اصغر (1385). «طراحی الگویی برای تعیین سطح یادگیرندگی سازمان‌ها؛ شرکت‌های قطعه­سازی خودرو». فصلنامة مدرس علوم انسانی. دورة 10،  شمارة 4، صص 209-869.
  10. قربانی‌زاده، وجه‌الله (1387). یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده با نگرشی بر مدیریت دانش. تهران: انتشارات بازتاب.
  11. مارکوارت، مایکل (1385). ایجاد سازمان یادگیرنده. ترجمة محمدرضا زالی. تهران: انتشارات مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران.  
  12. محمدی، مسعود (1377). «سازمان‌های یادگیرنده احیا می‌شوند». ماهنامة تدبیر. شمارة 90.
  13. نادی، محمدعلی (1389). «تحلیل مسیر ارتباط بین مدیریت دانش، مدیریت کیفیت و مؤلفه­های آن با ابعاد سازمان­های یادگیرنده دردانشگاه­های شهر اصفهان». دومین همایش ملی انجمن آموزش عالی ایران. دانشکدة علوم تربیتی دانشگاه اصفهان. 29 اردیبهشت ماه 1389.
  14. هرگنهان، السون (1387). روانشناسییادگیری. ترجمة علی اکبر سیف. نشر دوران.

 

منابع انگلیسی

  1.   Amidon, S. (2006). Writing the Learning Organization: A framework for teaching and research. Business Communication Quarterly, 68(4), 406 -428.
  2. Argyris, C. S. & Schön, D. (1996). DA (1996). Organizational learning II: Theory, method and pra.
  3. Argyris, C. & Schon, D. (1978). Organizational learning: A theory of action approach. Reading, MA: Addison Wesley.
  4. Armstrong, A. & Foley, P. (2003). Foundations for a learning organization: organization learning mechanisms. Learning Organization, the, 10(2), 74-82.
  5. Bartol, K. & Srivastava. A (2002). Encouraging knowledge sharing: the role of organizational reward system. Journal of leadership& organization studies, vil.9.N.9, PP.64-76.
  6. Bauman, G. L. (2005). Promoting organizational learning inhigher education to achieve equity in educational outcomes. New Directions for Higher Education, 2005(131), 23-35.
  7. Berg, S. A. & Chyung, S. Y. Y. (2008). Factors that influence informal learning in the workplace. Journal of workplace learning, 20(4), 229-244.
  8. Clements, M. D. (2010). Building learning capability: enhancing the learning talent chain by connecting environments. Development and Learning in Organizations, 24(1), 7-9.
  9. Dodgson, M. (1993). Organizational learning: A review of some literatures .Organization studies, 14(3), 375-394.
  10. Elkin, G.; Cone, M. H. & Liao, J. J. (2009). Chinese pragmatism and the learning organization. Learning Organization, the, 16(1), 69-83.
  11. Fauske, J. R. & Raybould, R. (2005). Organizational learning theory in schools. Journal of Educational Administration, 43(1), 22-40.
  12. Fiol, C. M. & Lyles, M. A. (1985). Organizational learning. Academy of management review, 10(4), 803-813.
  13. Garcia Morales, V. J.; Loren’s Montes, F. J. & Verdu Jover, A. J. (2007). Influence of personal mastery on organizational performance through organizational learning and innovation in large film and SMEs Technovation. 27, 547-568.
  14. Garvin, D. (1993). Building a learning organization. Harvard Business Review, 71(4), 34-46.
  15. Garvin, D. A. (2000). Learning in action: A guide to putting the learning organization to work. Harvard Business Press.
  16. Hannah, S. T. & Lester, P. B. (2009). A multilevel approach to building and leading learning organizations. The Leadership Quarterly, 20(1), 34-48.
  17. Harris, S. G. & Cole, M. S. (2007). A stages of change of perspective on manager’s motivation to learn in a leadership development context. Journal of Organization Change Management, 20(6), 774-793.
  18. Huysmans, M. (2000). An organizational learning approach to the learning organization. European Journal of Work and Organizational Psychology, 9, 133-145.
  19. Jamali, D. and Sidani, Y. (2008). Learning organizations:  diagnosis and measurement in a developing country context, The Learning Organization, Vol. 15 No. 1, pp. 58‐74.
  20. Jensen, P. E. (2005). A contextual theory of learning and the learning organization. Knowledge and Process Management, 12(1), 53-64.
  21. Jiménez-Jiménez, D. & Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance. Journal of Business Research, 64(4), 408-417.
  22. Marsick, V. J. & Watkins, K. E.; (2003). Demonstrating the value of an organization's Learning culture: The Dimensions of the Learning Organization Questionnaire. Advances in Developing Human Resources, 5(2), 132-151.
  23. Örtenblad, A. (2004). The learning organization: Towards an integrated model. Learning Organization, the, 11(2), 129-144.
  24. Qurbanizade, V. (2008). Organizational learning and learning organization with a perspective on management of knowledge. Tehran, publisher: Bastab.
  25. Rebelo, T. M. & Gomes, A. D. (2008). Organizational learning and the learning organization: reviewing evolution for prospecting the future. Learning Organization, the, 15(4), 294-308.
  26. Reece, P. D. (2004). Universities as learning organizations: how can Australian universities become learning organizations? (Doctoral dissertation, Murdoch University).
  27. Robbins T. L.; Crino, M. D.; Fredendal, L. D. (2002). An Integrative Model of the Empowerment Process. Human Resource Management Review. Vol.12.
  28. Rosengarten, P.; (2003). Learning Organization. An MPhil Thesis, Industrial Relations Department, London School of Economics.
  29. Senge, F. (1990). The fifth Discipline: The art and practice of the learning organization. New York, NY.
  30. Simon, H. A. (1991). Bounded rationality and organizational learning. Organization science, 2(1), 125-134.
  31. Templeton, G. F; Lewis, B. R & Snyder, C.A (2002). Development of a Measure for the Organizational Learning Construct, Journal of Management Information Systems 19(2) 175-218.
  32. Turkington, M. (2004). The Catholic Education Office (CEO) Sydney as a learning organization and its perceived impact on standards. Australian Catholic University.
  33. Vera, D. & Crossan, M. (2003). Organizational learning and knowledge management: Toward an integrative framework.
  34. Weldy, T. G. (2009). Learning organization and transfer: Strategies for improving performance. Learning Organization, the, 16(1), 58-68.
  35. Yang, B.; Watkins, K. E. & Marsick, V. J. (2004). The construct of the learning organization: Dimensions, measurement, and validation. Human Resource Development Quarterly, 15(1), 31-55.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 23 خرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 27 اسفند 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار