مقایسه اثربخشی مداخله‌های حضوری و مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد بر احساس تنهایی نوجوانان در دوران پسا کرونا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی مداخله‌های حضوری و مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد بر احساس تنهایی نوجوانان در دوران پسا کرونا انجام شد. این پژوهش آزمایشی و به سبب وجود گروه‌های آزمایش (حضوری و مجازی) و گروه گواه از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر اراک در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه آماری شامل 60 شرکت‌کننده مقطع متوسطه اول بودند که به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای سه‌مرحله‌ای از جامعه موردنظر انتخاب شد و در سه گروه (گروه‌های آزمایش حضوری و مجازی و گروه کنترل) جایابی شدند. سپس اعضای گروه‌های آزمایش به مدت 8 جلسه تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند و گروه کنترل نیز هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌های موردنیاز برای این پژوهش به‌وسیله پرسش‌نامه مقیاس تنهایی دانشگاه کالیفرنیا (راسل، 1996) جمع‌آوری گردید. داده‌های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که مداخله‌های حضوری مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد در احساس تنهایی نوجوانان در پسا کرونا مؤثر است و همین‌طور مداخله‌های مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد در احساس تنهایی نوجوانان در پسا کرونا مؤثر است و بین اثربخشی مداخله‌های حضوری و مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد در احساس تنهایی نوجوانان در پسا کرونا تفاوت معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of face-to-face and virtualinterventions based on the theory of acceptance and commitment on the loneliness of adolescents in the post-corona era

نویسندگان [English]

  • Omid Seifouri 1
  • Jamshid Jarareh 2
  • Farideh Hamidi 3
1 MSc, Department of School Counseling, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Psychology, Educational Sciences Department, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present study was conducted with the aim of comparing the effectiveness of face-to-face and virtual interventions based on the theory of acceptance and commitment on the loneliness of adolescents in the post-corona era.This research was experimental due to the presence of test groups (face-to-face and virtual) and a control group of pre-test-post-test design. The statistical population of the current study included all male students of the first secondary level of Arak city in the academic year of 2020-2021. The statistical sample consisted of 60 participants of the first secondary level, who were selected as a three-stage cluster random sampling from the target population and were placed in three groups (in-person and virtual test groups and control group). Then the members of the experimental groups were treated for 8 sessions based on acceptance and commitment, and the control group did not receive any intervention. The data required for this research were collected by the University of California loneliness scale questionnaire (Russell, 1996). The research data was analyzed by multivariate analysis of covariance. The obtained results showed that face-to-face interventions based on the theory of acceptance and commitment are effective in the feeling of loneliness of teenagers in the post-coronavirus era, and similarly, virtual interventions based on the theory of acceptance and commitment are effective in the feeling of loneliness of teenagers in the post-coronavirus era, and between the effectiveness of face-to-face interventions and virtual based on the theory of acceptance and commitment, there is a significant difference in the feeling of loneliness of teenagers after Corona.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acceptance and commitment based approach
  • lonelines
  • adolescents
  • Post Corona
 ابوالمعالی الحسینی، خ. (1399). پیامدهای روان‌شناختی و آموزشی بیماری کرونا در دانش‌آموزان و راهکارهای مقابله با آنها. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 16(55)، 157-193.
ابوسعیدی مقدم، ن؛ ثناگوی محرر، غ؛ و شیرازی، م. (1399). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر احساس تنهایی، شرم و گناه زنان متقاضی طلاق. روان‌شناسی کاربردی،14(1), 35-54.
البرزی، ز؛ بنی سی، پ؛ و زمردی، س. (1399). اثربخشی آموزش مبتنی بر تعهد و پذیرش بر مسئولیت‌پذیری و شادکامی دانشجویان علم و صنعت، هفتمین همایش علمی‌پژوهشی توسعه و ترویج علوم تربیتی و روان‌شناسی ایران، تهران.
جعفری شیرازی، ف. (1391). بررسی تأثیر آموزش مهارت‎های زندگی بر بالابردن خودکارآمدی زنان سرپرست خانوار شهرداری شهر تهران در سال 90-89. پژوهش‌نامه زنان، 3(6), 47-70.
خسروی، م؛ صباحی، پ؛ و ناظری، ا. (1393). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی در کاهش احساس تنهایی و افسردگی زنان مطلقه. دانشور پزشکی، 22(3), 31-40.
دروگر، س. (1398). اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مسئولیت‌پذیری و اهمال‌کاری دانش‌آموزان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه، دانشکده علوم‌انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
دلاور، ع. (1399). روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. نشر ویرایش.
روشن‌روان، ن. (1400). اثربخشی واقعیت درمانی بر احساس تنهایی و پیشرفت تحصیلی. سنجش و پژوهش در مشاوره و روان‌شناسی. 3(7), 49-65.
شریفی هراتمه، س؛ و امامی جمعه، ر. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افزایش سطح مؤلفه‌های (امانت‌داری، قانونمندی، خودمدیریتی) مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان، چهارمین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روان‌شناسی، مشاوره و علوم رفتاری، تهران.
شیروانی، ا؛ و مهدی‌زاده، ع. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مسئولیت‌پذیری در زنان مبتلا به سرطان سینه مراجعه‌کننده به مرکز درمانی انکولوژی شهر کرمان، سومین همایش ملی روان‌شناسی و علوم تربیتی ایران، جیرفت.
صمدی کاشان، س؛ حاج حسینی، م؛ به پژوه، ا؛ و زمانی زارچی، م. (1398). اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر احساس تنهایی زنان آسیب‌دیده از خیانت. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی (روان‌شناسی و علوم تربیتی)، 10(1) , 73-82.
طارمیان، ف. (1387). طرح ارزیابی سریع وضعیت سوءمصرف مواد و وابستگی به مواد در ایران. دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی.
عاطف‌وحید، م؛ نصر اصفهانی، م؛ فتح‌اللهی، پ؛ و شجاعی، م. (1384). هنجاریابی پرسش‌نامه روان‌شناختی کالیفرنیا. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران،۱۱ (۴):۳۷۱-۳۷۸.
فولادی، م؛ عابدی، ا؛ و بوستان، ا. (1399). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد روان‌شناختی بر اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دختر دبیرستان. علوم اسلامی انسانی، 6(22) , 22-31.
کری، ج. (2016). نظریه و کاربست مشاوره گروهی. ترجمه کیانوش زهرا کار. ویرایش.
میرمعینی، پ؛ بیاضی، م؛ و خلعتبری، ج. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با درمان متمرکز بر شفقت بر احساس تنهایی بیماران مولتیپل اسکلروز. مجله علمی‌پژوهشی یافته، ۲۲ (۴):۱۳۲-۱۴۵.
نجاری، ف؛ خدابخشی کولایی، آ؛ و فلسفی نژاد، م. (1396). اثربخشی درمان گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر احساس تنهایی و سازگاری روان‌شناختی زنان مطلقه. مجله دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه، ۵ (۳):۶۸-۷۵.
هاشمی، ز؛ افشاری، ع؛ و عینی، س. (1399). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ارتقای سلامت روان و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به سرطان. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران، 8(2) , 160-171.
Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, et al.(2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet. 395:912–20.
Cheng, M. Y., Wang, M. J., Chang, M. Y., Zhang, R. X., Gu, C. F., & Zhao, Y. H. (2020). Relationship between resilience and insomnia among the middle-aged and elderly: mediating role of maladaptive emotion regulation strategies. Psychology, health & medicine, 25(10), 1266-1277.
Constable, J.P., & Russell, D.W. (1986) “Effect of Social Support and the Work Environment upon Burnout among Nurses”. J Hum Stress, 12: 20-26.
Ekwonye, A.U.(2021). Exploring the effectiveness of virtual compassionate presence sessions in reducing loneliness and isolation among assisted-living older adults: a pilot study. Journal of Religion, Spirituality & Aging. 34. 174-193.
Eustis, E. H., Williston, S. K., Morgan, L. P., Graham, J. R., Hayes-Skelton, S. A., & Roemer, L. (2017). Development, acceptability, and effectiveness of an acceptance-based behavioral stress/anxiety management workshop for university students. Cognitive and Behavioral Practice, 24(2), 174-186.
Fung, K.P., Vahabi, M., Moosapoor, M., Akbarian,, A., Jing-Wen Liu, J., & Wong, J.P. (2021). Implementation of an Internet-Based Acceptance and Commitment Therapy for Promoting Mental Health Among Migrant Live-in Caregivers in Canada: Protocol. JMIR Research Protocols, 10.
Giwa, S., Delores, V., Mullings & Karun, K. (2020). Virtual Social Work Care with Older Black Adults: A Culturally Relevant Technology-Based Intervention to Reduce Social Isolation and Loneliness in a Time of Pandemic. Journal of Gerontological Social Work. 63. 679-681.
Gorbalenya, A. E. (2020-02-11). "Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Grofup". Archived from the original on 11 February 2020
Hayes, S. C. (2004). “Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavior therapy”. Behavior Therapy, 35(4), 639- 665.
Heinrich, L. M., & Gullone, E. (2006) The Clinical Significance of Loneliness: “A Literature Review”. Clinical Psychology Review, 26, 695–718.
Holt-Lunstad, J., Smith, T. B., Baker, M., Harris, T., & Stephenson, D. (2015) “Loneliness and Social Isolation as Risk Factors for Mortality: A Meta-Analytic Review”, Perspectives on Psychological Science, 10 (2), 227–237.
Kashdan, T. B., & Ciarrochi, J. (Eds). (2013). Mindfulness, acceptance, and positive psychology: The seven foundations of well-being. Oakland, CA: Context Press.
Mason F, Farley A, Pallan M, Sitch A, Easter C, Daley AJ. Effectiveness of a brief behavioural intervention to prevent weight gain over the Christmas holiday period: randomized controlled trial. BMJ. 2018;363.
Pellecchia, U., Crestani, R., Decroo, T., van den Bergh, R., Al-Kourdi, Y., & Braunstein, L. A. (2015). Social Consequences of Ebola Containment Measures in Liberia. PLOS ONE, 10(12), 152-163.
Peplau, L.A., Perlman, D. (1979) “Blueprint for a Social PsychologicalTheory of Loneliness”, in M. Cook and G. Wilson (Eds), Love and Attraction, Oxford, England: Pergamon; 99-108
Ramamonjiarivelo Z, Osborne R, Renick O, Sen K.(2022). Assessing the Effectiveness of Intergenerational Virtual Service-Learning Intervention on Loneliness and Ageism: A Pre-Post Study. Healthcare.10(5):893.
Rubin, G. J., & Wessely, S. (2020). The psychological effects of quarantining a city. Bmj, 368.
Russell, D.W., & Cutrona, C.E. (1991) “Social Support, Stress, and Depressive Symptoms among the Elderly: Test of A Process Model”, Psychol Aging, 6, 190-201.
Russell, D.W., Kao, C., Cutrona, C.E. (1987) “Loneliness and Social Support: Same or Different Structure?”, paper Presented at The Iowa Conference on Personal Relationship, Iowa City, Ia.
Santini, Z. I., Fiori, K. L., Feeney, J., Tyrovolas, S., Haro, J. M., & Koyanagi, A. (2016). Social relationships, loneliness, and mental health among older men and women in Ireland: A prospective community-based study. Journal of affective disorders, 204. 59-69.
Tavakoli, A., Vahdat, K., & Keshavarz, M. (2020). Novel coronavirus disease 2019 (COVID-19): an emerging infectious disease in the 21st century. ISMJ, 22(6), 432-450.
Wang, V. (2020). Most Coronavirus Cases Are Mild. That’s Good and Bad News. The New York Times, 5.
Walser RD, Garvert DW, Karlin BE, Trockel M, Ryu DM, Taylor CB. (2015). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy in treating depression and suicidal ideation in Veterans. Behav Res Ther.Nov;74:25-31.
World Health Organization. (2005). WHO checklist for influenza pandemic preparedness planning (No. WHO/CDS/CSR/GIP/2005.4). World Health Organization.
Wu, Z., & McGoogan, J. M. (2020). Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. Jama. Published online February 24, 2020.
Yanyu, J., Xi, Y., Huiqi, T., Bangjiang, F., Bin, L., Yabin, G., ... & Lijun, J. (2020). Meditation-based interventions might be helpful for coping with the Coronavirus disease 2019 (COVID-19).