مدلهای تاریخی تربیت معلم دوره ابتدایی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فرهنگیان کرج ایران

چکیده

این مقاله به بررسی تاریخی مدل‌های مختلف تربیت معلم دوره ابتدایی در ایران می‌پردازد. از برپایی دارالمعلمین(1297) تا تاسیس دانشگاه فرهنگیان(1390) مدل‌های مختلفی از تربیت معلم دوره ابتدایی در ایران تجربه شده است. شناسایی این مدل‌ها، تجربه‌های تاریخی تربیت معلم دوره ابتدایی را در اختیار سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به نظام تربیت معلم قرار می‌دهد. روش پژوهش در این مقاله روش تاریخی است. جامعه آماری مشتمل بر تمام اسناد تاریخی مرتبط با حوزه تربیت معلم بوده است و از روش نمونه‌گیری هدف‌دار، برای نمونه‌گیری استفاده شده است. نمونه‌ها، از اسنادی انتخاب شده‌اند که حاوی داده‌ها و اطلاعات مربوط برای پاسخگویی به سوال‌های پژوهش بوده‌اند. روش جمع‌آوری داده‌ها، روش اسنادی و روش تحلیل داده‌ها روش تاریخی اکتشافی است. با بررسی اسناد بر جای مانده از نظام تربیت معلم در ایران می‌توان هفت مدل از تربیت معلم دوره ابتدایی را در ایران شناسایی کرد. دارالمعلمین، دانشسرای مقدماتی، کلاس‌های کمک آموزگاری، تربیت معلم یکساله، سپاه دانش، مراکز تربیت معلم و دانشگاه فرهنگیان. در این مقاله به ضرورت‌‌های تاریخی شکل‌گیری هر یک از این مدل‌‌ها، شیوه پذیرش دانشجو و برنامه درسی هر یک از این مدل‌‌ها پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Historical models of elementry school teacher training in Iran

نویسنده [English]

  • mahmoud mohammadi
Assistant Professor of Humanities and Social Sciences at Farhangian University, Karaj, Iran
چکیده [English]

This article examines the historical models of elementary school teacher training in Iran. From the establishment of Darolmoalemin (1297) to the establishment of Farhangian University (1390), models of elementary school teacher training in Iran have been experienced. Identifying these models provides historical experiences of elementary school teacher education to policymakers and those interested in the teacher education system. The research method in this article is historical.  The statistical population included all historical documents related to the field of teacher training and purposive sampling method was used for sampling. Samples were selected from documents that contained relevant data and information to answer the research questions. The data collection method is the documentary method and the data analysis method is the historical exploratory method. By examining the historical documents of the teacher education system in Iran, 7 models of primary school teacher education in Iran can be identified. Darolmoalemin, Preliminary University, Teacher help classes, One-year teacher training, Knowledge Corps, Teacher training centers and Farhangian University. This article deals with the historical necessities of the formation of these models, the method of student admission and the curriculum of these models.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Models
  • Teacher training
  • Elementry school
  • Curriculum
  • Admission method
  • Historical
آبراهامیان، یرواند. (1377). ایران بین دو انقلاب، (احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی، ترجمه)، نشر نی. (چاپ اصلی 1982).
آقازاده، احمد. (1383). مسائل آموزش و پرورش ایران، انتشارات سمت.
التون، جفری ‌رودلف. (1386). شیوه تاریخ نگاری، (منصوره اتحادیه، ترجمه). نشر تاریخ ایران. (چاپ اصلی 1931).
خانلری، پرویز. (1342). سپاه دانش در ایران، از کتاب سالگرد سپاه دانش، نشر سپاه دانش.
خوی‌نژاد، غلامرضا. (1355). سیر تحول و گسترش تربیت معلم در ایران، دانشسرای راهنمایی تحصیلی مشهد.
رجایی، محمد علی. (1361).تربیت معلم، جهاد دانشگاهی تربیت معلم.
ساعی، علی. (1386). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، انتشارات سمت.
سرمد، زهره، عباس بازرگان، الهه حجازی. (1398). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات اگه.
سیاسی، علی اکبر. (1366). گزارش یک زندگی، پاکا پرینت.
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390 الف). سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390ب).اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شورای عالی آموزش و پرورش. (1362). اساسنامه مراکز تربیت معلم، دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
صافی، احمد. (1391). تربیت معلم در ایران ژاپن مالزی المان انگلیس هند و پاکستان، نشر ویرایش.
صافی، احمد. (1382). تربیت و تامین معلم در ایران، (گذشته، حال آینده). فصل‌نامه تعلیم و تربیت، 18و19(4)، 43-11.
صدیق، عیسی. (1340). یادگار عمر، سازمان سمعی و بصری.
صدیق، عیسی. (1341). سازندگان واقعی ملت لزوم ایجاد دانشسراها برای تربیت معلم، تهران: انتشارات یغما.
صدیق، عیسی. (1354). تاریخ فرهنگ ایران، چاپ زیبا.
گروه‌های آموزش‌های عمومی و حرفه‌ای. (1354). بررسی وضع تربیت معلم دوره ابتدایی(دانشسرای مقدماتی و دانشسرای عشایری)، موسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی.
ماتی، رودی. (1383). آموزش و پرورش در دوره رضا شاه، از کتاب رضا شاه و شکل‌گیری ایران نوین جمع‌آوری استفانی کرونین، (مرتضی ثاقب‌فر، ترجمه). جامی. (چاپ اصلی 1999).
مجلس شورای ملی. (1290). قانون اساسی فرهنگ، مصوبات مجلس شورای ملی، مرکز اسناد کتابخانه ملی.
مشایخی محمد. (1355). تاریخ تربیت معلم، انتشارات امیر کبیر.
معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه فرهنگیان. (1395). طراحی کلان(معماری) برنامه درسی تربیت معلم، مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی، دانشگاه فرهنگیان.
وزارت فرهنگ. (1312)قانون تربیت معلم، مجله تعلیم و تربیت، 4(1)، 58-55.
وزارت فرهنگ. (1322). اساسنامه کلاس‌های کمک آموزگاری، مجله آموزش و پرورش، 13(1-3)، 109-106.
وزارت فرهنگ. (1338). اساسنامه کلاس‌های یکساله تربیت معلم، مجله آموزش و پرورش، 31(1)، 68-67
وزارت فرهنگ. (1342).اساسنامه سپاه دانش، از کتاب سالگرد سپاه دانش، انتشارات سپاه دانش.
وزارت فرهنگ. (1342). سالگرد سپاه دانش، انتشارات سپاه دانش.
وزارت معارف و اوقاف. (1297).اساسنامه دارالمعلمین، مرکز اسناد کتابخانه ملی. سند شماره 297.
یغمایی، اقبال. (1375). وزیران علوم و معارف و فرهنگ ایران، مرکز نشر دانشگاهی.
Scott, j. (1990). A Matter of Record-Documentary Sources in Social Research, Polity.