شناسایی حوزه‌ها، ابعاد و نشانگرهای کیفیت نظام تربیت معلم ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی،

2 دکتری برنامه درسی دانشگاه علامه طباطبائی

3 کارشناس‌ارشد برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

نظام آموزش عالی هر کشوری به دلیل تربیت افراد متخصص و نظام تربیت معلم برای تربیت معلمان متخصّص، همواره از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. با توجه به استقرار دانشگاه فرهنگیان و نبود نشانگرهای بومی کیفیت برای نظام تربیت معلم ایران، در این پژوهش کوشش شده است تا نشانگرهای کیفیت برای این نظام دانشگاهی شناسایی شوند. برای شناسایی این نشانگرها از دو روش اسنادی و گروه‌های مرجع استفاده شده است. در ابتدا و پس از بررسی منابع مرتبط با کیفیت نظام تربیت معلم، در مجموع 122منبع شناسایی شده که 36 مورد از آنها بر اساس ملاک‌های سودمندی و به‌روزبودن، به طور دقیق‌تر ارزیابی شده است. برای بررسی این منابع از روش «واش و وارد (2013)» استفاده شده است. پس از تحلیل چندمرحله‌ای و استخراج یافته‌ها، موارد به‌نسبت مشترک با یکدیگر تلفیق و در سه بخش حوزه‌های اصلی، ابعاد و نشانگرهای کیفیت دسته‌بندی شدند. در گام بعدی پس از بررسی اعتبار یافته‌ها به روش مرور همتا، این یافته‌ها با بهره‌گیری از دیدگاه‌های استادان دانشگاه فرهنگیان، متناسب با شرایط بومی ایران، پالایش شد و در نهایت شش حوزه اصلی (طراحی برنامه درسی، اجرا و ارزشیابی برنامه درسی، پژوهش و اشاعه آن، زیرساخت‌ها و منابع آموزشی، حمایت از پیشرفت یادگیرنده و سازمان و مدیریت)، 25 بُعد و 75 نشانگر کیفیت شناسایی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying of key area, dimensions and quality indicators in Iran’s teacher education

نویسندگان [English]

  • Alireza Sadeghi 1
  • Akbar hedayati 2
  • Elahe misaghifar 3
1 Assistant Professor of education curriculum in Allameh Tabatabaei University.
2 PH.D in education curriculum in Allameh Tabatabaei University.
3 MA of educational curriculum, University of Allameh Tabatabaei.
چکیده [English]

Higher education system of any country for training specialists and teacher training system for specialist teachers has always been particular importance. According to Establishing of Farhangian University and the lack of native quality indicators for teacher education system, this study attempted to identify quality indicators for this important university system. To identify these indicators were used documentary research and reference groups. After gathering and checking the references regarding quality of teacher education system (122 references), 36 references was selected as more appropriate references. This references was reviewed systematically by "Wach and Ward (2013)" method. After multi-stage analyzing of references and extraction of findings, relatively common cases combined and were classified in three main areas, dimensions and quality indicators. In the next step the finding were refined through Farhangian university faculty Suit local conditions of Iran. And finally six main areas (curriculum design, implementation and evaluation of curriculum, research and its dissemination, infrastructure and educational resources, support the advancement of learning, organization and management), twenty-five dimensions and seventy-five quality indicators were identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • main areas of quality
  • quality dimensions
  • quality indicators
  • teacher education
آذر، عادل؛ غلامرضایی، داود؛ دانایی فرد، حسن و خدادا حسینی، حمید (1392). «تحلیل چالش کیفیت آموزش عالی در برنامه پنجم توسعه»، مجله راهبرد فرهنگ، (21)، 171-139.
بازرگان، عباس (1376). «کیفیت و ارزیابی آن در آموزش عالی: نگاهی به تجربه‌های ملی و بین‌المللی»، رهیافت، 15، 71-60.
پریدار، مریم (1394). «بررسی رضایتمندی شهروندان از خدمات معاونت امور فرهنگی و اجتماعی سازمان با استفاده از ترکیب مدل‌های کانو و تحلیل شکاف»،  فصلنامه الکترونیک پارس مدیر، (1)، 35-27.
حجازی، یوسف؛ بازرگان، عباس؛ موحد محمدی، حمید و برادران، مسعود (1379). «سازه‌های مؤثر بر ارزیابی درونی نظام آموزش عالی کشاورزی: مطالعه موردی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران»، مجله علوم کشاورزی ایران، 31 (4)، 862-851.
رحمانی، رمضان و فتحی واجارگاه، کورش (1387). «ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی»، مجله راهبردهای آموزش، 1(1)، 39-28.
زنجیرچی، سیدمحمود (1390). «مدل کانو و کاربرد آن در ارزیابی نیازهای دانشجویان، پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی»، دانشگاه تهران پردیس دانشکده‌های فنی.
صادقی، علیرضا و میثاقی‌فر، الهه ( 1394). «شناسایی شاخص‌های کیفیت در نظام تربیت معلم ایران، اولین همایش ملی تربیت معلم ایران»، تهران، پردیس نسیبه دانشگاه فرهنگیان.
علیاری، شهلا؛ ملکی، حسن؛ پازارگادی، مهرنوش و عباسپور، عباس (1391). تدوین و استاندارسازی شاخص‌های ارزشیابی کیفیت و اعتبارسنجی برنامه درسی دوره کارشناسی پیوسته رشته پرستاری، مجله دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، 10(1)، 61-50.
فراستخواه، مقصود (1388). «آینده‌اندیشی در باره کیفیت آموزش عالی ایران؛ مدلی برآمده از نظریه مبنایی»، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی درسی در آموزش عالی، 14 (4)، 95-67.
مهدی‌زاده، امیر حسین و شفیعی، ناهید (1388). «ارزشیابی کیفیت برنامه‌های درسی رشته‌های آموزش معلمان»، فصلنامه روانشناسی تربیتی، 1(1)، 60-46.
مهرمحمدی، محمود (1379 ). بازاندیشی فرایند یاددهی-یادگیری و تربیت‌معلم، تهران: انتشارات مدرسه.
هادی، رضا؛ رضاپور، یوسف و سلمان‌پور، صدیقه (1395). «شاخص‌های سنجش کیفیت آموزش عالی بر اساس مدل کانو در دانشگاه ارومیه»، نشریه آموزش و ارزشیابی، 9 (34)، 5-35.

Ahmed, N. & Aziz, A. (2012). Quality in teacher education: a situational analysis of quality assurance strategies of teacher education institution in Pakistan, Interdisciplinary journal of contemporary research in business, (7), 182-173.
Aoudia, M.; Marji, K. & AlQahsi, D. A. D. (2015). Assessment of Higher Education Quality by Using Cohort of First-year in University. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191, 330-335.
Chaiyaphumthanachok, C.; Tangdhanakanond, K. & Sujiva, S. (2016). Indicators Development for Accreditation of Teacher Education Programs in Thailand. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 430-434.
Chapman, R. & Wilson, J. P. (1999). Total quality training and human resource development. Human Resource Development: Learning & Training for Individuals & Organizations. London: Kogan page.
Dilshad, M. & Iqbal, H. M. (2010). Quality indicators in teacher education programmes. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS), 30(2), 401-411.
Ďurišová, M., Kucharčíková, A. & Tokarčíková, E. (2015). Assessment of higher education teaching outcomes (Quality of higher education). Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2497-2502.
Eryılmaz, M. E.; Kara, E.; Aydoğan, E.; Bektaş, O. & Erdur, D. A. (2016). Quality Management in the Turkish Higher Education Institutions: Preliminary Findings. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 229, 60-69.
Florida, J. S. & Quinto, M. P. (2015). Quality indicators in higher education institutions: implicatiobs to global competitivness. The Online Journal of Quality in Higher Education–October, 2(4), 112-119.
Glushak, N.; Katkow, Y.; Glushak, O.; Katkowa, E. & Kovaleva, N. (2015). Contemporary economic aspects of education quality management at the university. Procedia-Social and behavioral sciences, 214, 252-260.
Gojkov, G.; Stojanović, A. & Rajić, A. G. (2015). Critical thinking of students–indicator of quality in higher education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191, 591-596.
Gorea, B. & Saharov, N. (2015). Legislative Bases for Quality Assurance in Romanian Higher Education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 177, 387-391.
Grifoll, J. (2016). External quality assurance agencies and excellence in higher education. Educación Médica, 17(3), 94-96.
Jansson, I. & Ene, K. W. (2016). Nursing students’ evaluation of quality indicators during learning in clinical practice. Nurse Education in Practice, 20, 17-22.
 Kahloun, F. & Channouchi, S. A. (2016). Quality Criteria and Metrics for Business Process Models in Higher Education Domain: Case of a Tracking of Curriculum Offers Process. Procedia Computer Science, 100, 1016-1023.
Kaur. J. & Kaur, R. (2016). Quality concerns in teacher education (evaluation issue for quality teacher education), International Journal of Research in Humanities, 4(2), 59-62.
Kumar Shamra, D. & Kumar P. (2016). Quality Control Indicators in Teacher Education. IJEAR. 6(1), 129-131.
Menon, M.; Rama, K.; Lakshmi, T. &Bhat, V. (2007). Quality Indicators for Teacher education. Vancouver: National Assessment and Accreditation Council (NAAC). Available at: http://oasis.col.org/handle/11599/109. Last visited: 2016-6-23
Prisacariu, A. (2015). New perspectives of quality assurance in european higher education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 119-126.
Sanyal, B. C. (2013). Quality Assurance of Teacher Education in Africa: Fundamentals of Teacher Education Development 5. Addis Ababa. UNESCO-International Institute for Capacity Building in Africa (Online) Available at: unescodoc. unesco. org/images/0022/002292/229200e. pdf Retrieved on, 3, 2015.
Sari, A.; Firat, A. & Karaduman, A. (2016). Quality Assurance Issues in Higher Education Sectors of Developing Countries; Case of Northern Cyprus. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 229: 326-334.
Scheerens, J.; Luyten, H. & van Ravens, J. (2011). Measuring educational quality by means of indicators. In Perspectives on educational quality. Springer Netherlands: 35-50.
Sharma, S. (2013). Quality Assurance in Teacher Education, International Educational E-Journal, 2(3), 161-157.
Srikanthan, G. & Dalrymple, J. F. (2002). Developing a holistic model for quality in higher education. Quality in Higher Education, 8(3), 215-224.
Tsevi, L. (2016). Quality and accreditation of private higher education in Ghana. A Global Perspective on Private Higher Education, 17, 287-295
Ullah, M. H.; Ajmal, M. & Rahman, F. (2011). Analysis of Quality Indicators of Higher Education in Pakistan. Available in: www.intconfhighered.org/FINAL%20Ullah%20full%20text%20.pdf.
Wach, E. & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. Institute of Development Studies Brighton BN1 9RE UK. Available in: www.ids.ac.uk/publications/ids-series-titles/practice-papers-in-brief. Last visited 2015-11-20
Wainwright, T. W.; Immins, T. & Middleton, R. G. (2016). A cycling and education programme for the treatment of hip osteoarthritis: a quality improvement study. International Journal of Orthopaedic and Trauma Nursing, 23, 14-24.
Yackulic, R. A. & Noonan, B. W. (2001). Quality indicators for teacher training in Canada. Quebec City: University of Saskatchewan.