واکاوی فرصت‌ها و تهدیدهای شبکه اجتماعی اینستاگرام (مطالعه موردی دانشجویان دختردانشگاه فرهنگیان البرز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

این مقاله به بررسی تجربیات زیسته دانشجویان دختردانشگاه فرهنگیان از حضور در شبکه اجتماعی اینستاگرام می‌پردازد. بررسی تجربیات زیسته دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان از شبکه اجتماعی اینستاگرام به دلیل نقش آموزشی و جامعه‌پذیری آنها در نظام تعلیم‌وتربیت می‌تواند از اهمیت زیادی برخوردار باشد. روش پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. نمونه‌های پژوهش بر اساس نمونه‌گیری هدفمند از  15 دانشجوی دختر این دانشگاه انتخاب شدند. نمونه‌ها از دانشجویانی انتخاب شدند که برای مدتی (حداقل یک ماه) در شبکه اجتماعی اینستاگرام حضور داشتند. تعداد نمونه‌ها بر اساس اصل اشباع نظری تعیین شدند. روش جمع‌آوری داده‌ها، روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته است. مصاحبه با هرکدام از نمونه‌ها در حدود 20 تا 30 دقیقه انجام شد. روش تحلیل داده‌ها، روش تحلیل مضمون است. پس از جمع‌آوری داده‌ها، روایت‌های دانشجویان از حضور در شبکه اجتماعی اینستاگرام کدگذاری و مقوله‌بندی شدند. 11 مقوله از کدگذاری روایت‌ها، استخراج شدند. مقولات استخراج شده در دو مضمون اصلی فرصت‌ها و تهدیدها طبقه‌بندی شدند. در مضمونِ فرصت‌ها دانشجویان به مقولاتی همچون سرگرم‌کننده، برقراری ارتباطات، مهارت‌آموزی، اطلاع‌رسانی و فعالیت‌های اقتصادی اشاره داشتند. در ذیل مضمونِ تهدیدها دانشجویان به مقولاتی همچون عوارض روحی و روانی، هدردادن وقت، عمومی شدن اطلاعات شخصی، اطلاعات نامناسب و غلط، خودنمایی و الگوسازی نامناسب اشاره داشتند. باتوجه‌به فرصت‌ها و تهدیدهایی که دانشجویان دختر در شبکه‌های اجتماعی با آن مواجه هستند لزوم آموزش سواد رسانه‌ای در برنامه درسی دانشجویان دوره کارشناسی اجتناب‌ناپذیر و ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyze the opportunities and threats of the Instagram social network(A case study of female students of Alborz Farhangian University)

نویسنده [English]

  • mahmoud mohammadi
Assistant Professor of Humanities and Social Sciences at Farhangian University, Karaj, Iran
چکیده [English]

This article examines the lived experiences of female students of Farhangian University from being on the social network Instagram.Examining the lived experiences of female students of Farhangian University through the social network Instagram can be of great importance due to their educational role and socialization in the education system.The research method is qualitative and phenomenological.The statistical population of the study is female students of Alborz Farhangian University and the statistical sample was selected based on purposive samples from 15 female students of this university.Samples were selected from students who had been on the Instagram social network for a period of time (at least one month).The number of samples was determined based on the theoretical saturation principle. The data collection method is a semi-structured interview method. Interviews with each sample took about 20 to 30 minutes.The data analysis method is the thematic analysis method.After collecting data, students' narratives of their presence on the Instagram social network were coded and categorized.11 categories were extracted from the coding of narratives. The extracted categories were classified into two main themes: opportunities and threats.In the theme of opportunities, students referred to categories such as entertainment, communication, skills training, Getting information, and economic activities.Under the theme of threats, students referred to categories such as psychological effects, waste of time, generalization of personal information, inappropriate and incorrect information, ostentation, and inappropriate patterning.Given the opportunities and threats that female students face on social media, the need for media literacy education in the curriculum of undergraduate students is inevitable and essential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Farhangian University
  • Instagram
  • Lived Experience
  • Phenomenology
استروس، آ؛ و کوربین، ج. (1393). اصول روش تحقیق کیفی. ترجمه بیوک محمد. انتشارات پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات اجتماعی. (چاپ اصلی،1990)
بیچرانلو، ع؛ صلواتیان، س؛ و لاجوردی، آ. (1398). بازنمود سبک زندگی زنان جوان ایرانی در اینستاگرام، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 15 شماره 56، صص 111-140.
خادمیان، ط؛ وکلهری، م. (1399). رابطه اینستاگرام با گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن (مطالعه موردی: جوانان شهر تهران). مجله فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال 27 شماره 1 (پیاپی 101)، صص 55-74.
حسنی، ح؛ و کلانتری، ع. (1396). تحلیل پدیدارشناختی تجربه زیسته کاربران شبکه اجتماعی تصویری اینستاگرام در ایران. مجله مطالعات فرهنگ -ارتباطات، دوره 18 شماره ،40، صص33-63.
حسنی، ح. (1398). رسانه اجتماعی اینستاگرام، زندگی روزمره و فرهنگ دیداری.
رووف، ع. (1379). جنبش جهانی برای بهسازی تربیت‌معلم. پژوهشکده تعلیم‌وتربیت.
ذکایی، م. س. (1399). هنر انجام پژوهش کیفی از مسئله‌یابی تا نگارش. انتشارات آگاه.
عاملی، ر. (1382). دوجهانی شدن‌ها و جامعه جهانی اضطراب. مجله نامه علوم اجتماعی، شماره 21، صص 143-174.
عباسی، ع؛ و جعفری. ع. (1399). تأثیر کنش‌های اینستاگرامی سلبریتی‌ها بر سبک زندگی کاربران ایرانی، مجله فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال 27 شماره 1، صص 33-54.
عینی فر، م. (1395). مطالعه شیوه‌های خود ابرازی زنان با عکس در شبکه‌های اجتماعی (مطالعه موردی اینستاگرام). پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
قلی‌زاده، ا؛ و زمانی، ع. (1396). مطالعه کیفی چالش‌های شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه در زندگی کاربران، فصلنامه رسانه، سال بیست و هشتم شماره 106، صص 103-119.
کاستلز، م. (1389). عصر اطلاعات: اقتصاد جامعه و فرهنگ نسخه ششم جلد اول ظهور جامعه شبکه‌ای. ترجمه احد عقیلیان و افشین خاک‌باز. طرح نو.
کرسول، ج. (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش. ترجمه حسن دانایی‌فرد و حسین کاظمی. انتشارات صفار (چاپ اصلی،2007)
 کریمی، ب؛ دلاور، ع؛ و فرهنگی، ع. (1400). اینستاگرام شیوه جدید دیدن و دیده‌شدن و پیامدهای آن، مجله رسانه. سال 32 شماره 1 ، صص 29-51
محمدی اصل، ع. (1396). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی. نشر ورجاوند.
Castells. M. (1997). The rise of the Network Society, The Information Age: Economy Society and Culture, Oxford: Blackwell.
Castells. M. (2009). The power of Identity, The Information Age: Economy, Society, and Culture, Oxford: Blackwell.
Lincoln, Y.S. and Guba, E.G. (1985). Naturalistic Inquiry. London; SAGE.
McLuhan, M. (1964). Understanding Media: The Extensions of Man, McGraw-Hill.
Marx, K. and Engles, F. (1998).” Ruling Class and Ruling Ideas” in John Story (Ed). Cultural Theory and Popular Culture: A Reader, London: Prentice-Hall
Strauss, A.L. and Corbin, J. (1990). Basics of Qualitative Research. London: SAGE.
Sheldon, P. (2015). Social Media: Principles and Applications. New York: Lexington Books.
Toffler, A. (1980). The Third Wave.  William Morrow.
Polkingghorne,D.E. (1989). Phenomenological research methods in R.S. Valle&shelling (eds), existential phenomenological perspectives in psychology (pp,41-60). New York: PlenumPress.