مفهوم‌پردازی روش و مقایسه روش‌شناختی رویکرد‌های کمّی و کیفی در پژوهش‌های تربیت معلم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه تهران؛ دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی

چکیده

به‌رغم این‌که روش‌شناسی، بنیاد پژوهش‌های تربیت معلم است و امروزه حوزه این پژوهش­ها با ابهام روش‌شناختی مواجه‌ می‌باشد، در سال‌های اخیر مطالعات محدودی در این زمینه انجام ‌شده است و این کاستی، سبب‌ گردیده تا برخی از پژوهش‌ها با نادیده گرفتن الزمات نظری پژوهش به مغالطات مفهومی پرتکراری دچار شوند؛ لذا ضروری است تا در مفاهیم روش‌شناختی حوزه پژوهش تربیت‌معلم بازنگری و بازاندیشی جدی انجام‌شود. در حقیقت نیاز است تا با استفاده از مبانی این حوزه، روش در پژوهش تربیت معلم به صورت مجدد مفهوم‌پردازی شود. در همین راستا، پژوهش حاضر قصد دارد تا با نگاهی جامع به تحولات حوزه‌های پژوهش و ظهور جنبش سوم روش‌شناسی، به مفهوم‌پردازی روش در مقابل روش تحقیق و بررسی ارتباط بین روش‌شناسی با هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و ارزش‌شناسی بپردازد و سپس رویکرد‌های کمّی و کیفی در پژوهش‌های تربیت معلم را از دریچه روش‌شناختی با یکدیگر مقایسه‌ کند. برای رسیدن به این اهداف، با استفاده از روش سندکاوی نظامدار در یک فرآیند قاعده‌مند، 28 مقاله‌ مرتبط در حوزه روش‌شناسی آموزشی، بازیابی و مورد واکاوی قرار گرفت و متون برگزیده‌ بررسی و نقد شدند. یافته‌ها حاکی از این است که روش‌شناسی پژوهش در تحقیقات تربیت معلم، در سطوح هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و ارزش‌شناختی از بنیاد‌های فلسفی همگونی برخوردار است که ضرورت‌ دارد برای شکل‌دهی به روش‌های تحقیق به عنوان فنون عملیاتی تحقیق، مورد توجه قرار گیرند. علاوه بر این، تحقیقات کیفی و کمّی در تمامی سطوح مذکور بررسی و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهشگران حوزه تربیت معلم با استفاده از این یافته‌ها می‌توانند از بسیاری از مغالطات روش‌شناختی موجود در نتایج تحقیقات معاصر در حوزه تربیت معلم بپرهیزند و به درک عمیق‌تر و مفهومی‌تری از روش در تحقیق برسند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conceptualizing the method and methodological comparison of the quantitative and qualitative approaches in teacher education research

نویسندگان [English]

  • Nima Rahimian 1
  • Keyvan Salehi 2
1 MA in Educational Research, Graduated from University of Tehran, Tehran, Iran
2 University of Tehran
چکیده [English]

Although the methodology is the foundation of teacher education research, and today the domain of this research has encountered methodological ambiguity, limited studies have been conducted on it in recent years. This shortcoming has led some studies to ignore the theoretical requirements of research and suffer from frequent conceptual fallacies. Therefore, it is necessary to seriously review and rethink the methodological concepts in the teacher education research. In fact, it is necessary to re-conceptualize the method in teacher education research using the fundamentals of this field. In this regard, the present study intends to take a comprehensive look at the developments in the domain of research and the emergence of the third methodological movement, to conceptualize the method versus research method and examine the relationship between the methodology and ontology, epistemology and axiology and then compare the quantitative and qualitative approaches in the teacher education research from a methodological point of view. To achieve these goals, using systematic documentary methods in a regular process, 28 related articles on the educational methodology were retrieved and analyzed, and the selected texts were reviewed and criticized. Findings indicated that the research methodology in the teacher education research has homogeneous philosophical foundations at the ontological, epistemological and axiological levels, which is necessary to be considered to shape the research methods as the operational research techniques.  Also, the qualitative and quantitative research at all the mentioned levels were investigated, and their differences and similarities were evaluated. Using these findings, the researchers in the domain of teacher education could avoid many of the methodological fallacies in the results of the contemporary research on the teacher education and achieve a deeper and more conceptual understanding of the research method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Research in Teacher Education
  • Methodology
  • Research Presuppositions
  • Methodological Awareness
  • Mere Operationalism
  • Documentary Study

مراجع

بازرگان، ع. (1384). ضرورت توجه به دیدگاه‌های فلسفی زیربنایی معرفت‌شناسی در علوم انسانی برای انتخاب روش تحقیق با تاکید بر روش‌های کیفی پژوهش و ارزیابی آموزشی (مجموعه مقالات)، علوم تربیتی: به مناسبت نکوداشت دکتر علیمحمد کاردان. (صص 38-50)، سمت.
پاک سرشت، ج. (1384)، پژوهش کیفی: ریشه‌ها و مبانی نظری. نامه علوم انسانی، 12، 17-40.
خداوردی، ا. (1387). روش شناسی کیفی، فصلنامه تخصصی جامعه شناسی دانشگاه آزاد، 13، 27-44.
دانایی‌‌فرد، ح.، امامی‌، س.م. (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی- نظریه پردازی داده بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 1(2)، 97-69.
لطف‌آبادی، ح. (1385). خِرد مینوی در روش‌شناسی علمی پژوهش‌های روان‌شناسی و علوم تربیتی در ایران. حوزه و دانشگاه روش‌شناسی علوم انسانی، 12(49)، 45-82.
لطف‌آبادی، ح.، و نوروزی، و. (1385). خرد مینوی، دانش عینی و رشدیافتگی شخصیت علمی محقق به‌عنوان مبانی نوآوری آموزشی و تربیتی، نوآوری های آموزشی، 5(1)، 47-84.
دلاور، ع. (1389)، روش شناسی کیفی، مجله علمی پژوهشی راهبرد، 54، 307-329.
عابدی، ا؛ و شواخی، ع. (۱۳۸۹). مقایسه روش‌شناسی پژوهش کمّی و کیفی در علوم رفتاری، فصلنامه راهبرد، ۵۴، 140-۱۵۳.
محمدپور، ا.، صادقی، ر.، و رضایی، م. (1389). روش‌های تحقیق ترکیبی به عنوان سومین جنبش روش‌شناختی: مبانی نظری و اصول عملی، جامعه شناسی کاربردی، 21(2)، 77-100.
محمدزاده، ز؛ و صالحی، ک. (1394). آسیب‌شناسی نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی و دانشگاهی: مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی. سیاست‌های راهبردی و کلان، 3(11)، 1-25.
محمدزاده، ز؛ و صالحی، ک. (1395). تبیین پدیده نشاط و پویایی علمی در مراکز علمی از منظر نخبگان دانشگاهی: مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی. فصلنامه علمی راهبرد، 25(79)، 227- 258.
منادی، م. (1385). روش کیفی در علوم اجتماعی و علوم رفتاری. حوزه و دانشگاه روش‌شناسی علوم انسانی، 12(47)، 80-93.
Alasturi, james(2004). Qualitative methods, Taylor & Francis
Arthur, J. (Ed.). (2012). Research methods and methodologies in education. Sage publications.
Barnett, R. (2013). Imagining the university. Routledge.
Barnett, R. (Ed.). (2012). The future university: Ideas and possibilities. Routledge.
Bhaskar, R. (2010). Reclaiming reality: A critical introduction to contemporary philosophy. London: Routledge.
Blaikie, N. (1993). Approaches to social enquiry: Advancing knowledge. London: Polity.
Blaikie, N. (2007). Approaches to social enquiry: Advancing knowledge. (2nd ed.). London: Polity.
Bryman, A. (2008) Social research methods. 3rd Edition, Oxford University Press., New York.
Cropley, A. (2015). Introduction to qualitative research methods. Hamburg, Germany.‏
Crotty, M. (1998). The foundations of social research. London: Sage Publications
Darling-Hammond, L. (2000). How teacher education matters. Journal of Teacher Education, 51(3), 166–173.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Eds.). (1994). The Sage handbook of qualitative research. 1st Edition Sage.
Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Eds.). (2018). The Sage handbook of qualitative research. 5th Edition Sage.
Erickson, F. (2011) ‘A history of qualitative inquiry in social and educational research’, in Denzin and Lincoln (eds.).
Gall, M. D., & Borg, W. R. (2006). Educational research. A guide for preparing a thesis or dissertation proposal in education. Longman, Inc., Order Dept., 95 Church Street, White Plains, NY 10601 Stock No. 78164-6.
Grahame, P. (1999) ‘Doing qualitative research: three problematics, Graduate Program in Applied Sociology, 2, 1, 4–10, Boston University, Massachusetts.
Grix, J. (2004). The foundations of research: a student's guide. Macmillan International Higher Education.
Hammersley, M. (2007). The issue of quality in qualitative research. International Journal of Research & Method in Education, 30(3), 287-305.
Hammersley, M. (2013). What is qualitative research?. London: A&C Black.
Holliday, A. (2002) Qualitative research, London, Sage.
Howe, K. R. (2003). Closing methodological divides: Toward democratic educational research (Vol. 11). Springer Science & Business Media.
Howell, K. E. (2012). An introduction to the philosophy of methodology. London: Sage.
Johnson, K. E., & Golombek, P. R. (2020). Informing and transforming language teacher education pedagogy. Language Teaching Research, 24(1), 116–127.
Keller, G. (1986). Free at Last?: Breaking the Chains That Bind Education Research. The Review of Higher Education, 10(2), 129-134.
Keller, G. (1998). Does higher education research need revisions?. The review of higher education, 21(3), 267-278.
Lather, P. (1992). Critical frames in educational research: Feminist and post‐structural perspectives. Theory into practice, 31(2), 87-99.
Mayer, D., & Mills, M. (2020). Professionalism and teacher education in Australia and England. European Journal of Teacher Education, 1–17.
Mohan, R. (2019). Teacher education. PHI Learning Pvt. Ltd.
Neuman, W. L. (2009). Social research methods: qualitative and quantitative approaches. (7th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Nuyts, J., & Pederson, E. (Eds.). (1999). Language and conceptualization (No. 1). Cambridge University Press.
Palaiologou, I., Needham, D., & Male, T. (Eds.). (2015). Doing research in education: Theory and practice. London: Sage.
Salehi, K., & Golafshani, N. (2010). Commentary: Using mixed methods in research studies: An opportunity with its challenges. International journal of multiple research approaches, 4(3), 186-191.
Sandelowski, M. (2004). Using qualitative research. Qualitative health research, 14(10), 1366-1386.
Sarantakos, S. (2012). Social research. Macmillan International Higher Education.
Sayer, A. (2010). Method in social science: revised 2nd edition. London: Routledge.
Schroeder, M. (2008) Value theory. In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford
encyclopedia of philosophy, fall 2008 edn. Stanford: Stanford
University.
Silverman, D. (2006) Interpreting Qualitative Data, Third edition, London: Sage.
Symonds, J. E., & Gorard, S. (2008, September). The death of mixed methods: research labels and their casualties. In British Educational Research Association Annual Conference.
Taber, K. (2007). Classroom-based research and evidence-based practice: a guide for teachers. London: Sage.
Tight, M. (2012). Higher education research 2000–2010: Changing journal publication patterns. Higher Education Research & Development, 31(5), 723-740.
Tight, M. (2018). Higher education research: The developing field. Bloomsbury Publishing.
Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about Qualitative Document Analysis. Institute of Development Studies Brighton BN1 9RE UK.
مطالعات سیاست گذاری تربیت معلم
دوره 4، شماره 3
مهر 1400
صفحه 9-39

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 فروردین 1400
  • تاریخ بازنگری: 12 مرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 30 تیر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار