شناسایی مولفه‌های کلیدی جهت استقرار مدیریت دانش به منظور توسعه حرفه‌ای پایدار معلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهراء (س)، تهران. ایران. faradli@alzahra.ac.ir

چکیده

رهبری فرایندهای سازمانی به کمک سیستم مدیریت دانش، با توجه به اهمیت روزافزون آن، به یک ضرورت سازمانی تبدیل شده است. با توجه به این موضوع، این پژوهش با هدف شناسایی مولفه‌های کلیدی جهت استقرار مدیریت دانش برای توسعه حرفه‌ای پایدار معلمان انجام شد. رویکرد پژوهش کیفی بود و با روش پدیدارنگاری انجام شد. جامعه پژوهش عبارت بود از: کتاب‌ها و مقالات پژوهشی موجود در ایران و مجلات وب‌گاه علومWoS (Web of Science)، با عنوان مدیریت دانش در نظام‌های آموزشی، مبانی نظری سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش، معلمان مدارس دولتی دخترانه دوره متوسطه شهر تهران و فضای فیزیکی مدارس. داده­ها به روش مثلث­سازی و با مطالعه اسناد مرتبط، مصاحبه‌های نیمه­ساختار یافته و مشاهده، گردآوری شدند. مشارکت‌کنندگان در مصاحبه، 22 نفر از معلمان مدارس دولتی دخترانه دوره متوسطه بودند که با روش نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند و فضای فیزیکی 7 مدرسه دولتی دخترانه دوره متوسطه نیز مشاهده شد. داده­ها به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. یافته­های پژوهش نشان می‌دهد که برنامه‌های توسعه حرفه‌ای معلمان در نظام آموزشی ایران با چالش‌های جدی مواجه هستند. برنامه‌های کنونی به‌جای همگامی با تحولات علمی و فناوری، بیشتر به دنبال حفظ و تقویت ساختاری نظام آموزشی هستند. بر اساس این یافته‌ها، مولفه‌های کلیدی جهت استقرار مدیریت دانش برای توسعه حرفه‌ای پایدار معلمان چهار مولفه است که عبارتند از: رهبری دانش، فرهنگ دانش‌ دوست، طراحی ساختار دانش بنیان و فناوری پیشرفته در مدارس و بر این پایه، دو مقوله اصلی جهت‌گیری حرفه‌ای معلم و روابط حرفه‌ای معلم به‌منظور برنامه‌ریزی برای توسعه حرفه‌ای پایدار معلم در ساختارهای دانش بنیان ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying the key components for the establishment of knowledge management for teachers' sustainable professional development

نویسنده [English]

  • Fariba Adlشi
Alzahra university
چکیده [English]

Leading the organizational processes with the help of knowledge management system, due to its growing importance, has become an organizational necessity.Considering this issue,this study was conducted with the aim of identifying the key components for the establishment of the knowledge management for teachers' sustainable professional development. It was a qualitative research with phenomenography design. The research population included the books and articles available in Iran and Web of Science (WoS) on knowledge management in educational systems, the theoretical foundations of the document of fundamental change in the education system, public female high school teachers in Tehran and the physical space of schools. Data were collected through triangulation and studying the related documents, semi-structured interviews and observation. The interview Participants consisted of 22 public female high school teachers who were selected by theoretical sampling method and the physical space of 7 public female high schools was also observed. Data were analyzed by qualitative content analysis method. Findings showed that teachers professional development programs in Iran's education system face serious challenges. Instead of keeping pace with the scientific and technological developments, current programs seek to maintain and strengthen the structure of the education system. Accordingly, there are four key components for establishing knowledge management for teachers' sustainable professional development, i.e., knowledge leadership, knowledge-friendly culture, designing knowledge-based structure, and advanced technology at schools. On this basis, the two main categories, i.e., teacher professional orientation and teacher professional relationships are essential in order to plan for teachers' sustainable professional development in knowledge-based structures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge Management
  • Teacher as a Knowledge Worker
  • Teacher's Sustainable Professional Development
  • Phenomenography

مراجع

اسماعیلی، ا؛ سامری، م.؛ حسنی، م. (1399 الف). نقش اعتماد سازمانی مدرسه و خودکارآمدی در توسعه حرفه‌ای معلمان زن دوره ابتدائی با نقش میانجی گری ادراک رهبری. فصلنامه زن و جامعه، 11(41)، 79- 110.
اسماعیلی، ا؛ سامری، م.؛ حسنی، م. (1399ب). تأثیر شرایط سازمانی مدرسه، ادراک رهبری و انگیزش معلمان بر بهبود فعالیت تدریس با میانجیگری توسعة حرفه‌ای معلمان ابتدائی. رویکردهای نوین آموزشی. 14(30)، 128-108.
بهلولی، ع؛ اسماعیل‌پور، م.؛ اسلامبولچی، ع. (1399). امکان سنجی استقرار مدیریت دانش در مدارس شهر دورود با استفاده از تکنیک‌های داده کاوی. فصلنامه مدیریت مدرسه. 8(2)، 23 – 40.
حسینی، م.؛ آیتی، م.؛ شکوهی‌فرد، ح. (1397). تاثیر سامانه مدیریت دانش بر توسعه حرفه‌ای معلمان پایه ششم ابتدایی شهرستان بیرجند. فصلنامه توسعه حرفه‌ای معلم. 3(1)، 1- 17.
حسینیان، ب؛ نیلی، م.؛ شریفیان، ف. (1399). بررسی تطبیقی ابعاد برنامه‌های توسعه حرفه‌ای معلمان ابتدایی در ایران و کشورهای منتخب. فصلنامه پژوهش در نظام‌‌های آموزشی. 14(49)، 73 – 90.
رازینی، ر.؛ سینا، م. (1397). ارائه دسته بندی جامع از عوامل کلیدی مؤثر در استقرار مدیریت دانش سازمانی. فصلنامه مدیریت راهبردی دانش سازمانی دانشگاه جامع امام حسین(ع). 1(1)، 133- 168.
سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش (1390). دبیرخانۀ شورای عالی آموزش و پرورش.
سیاست‌های کلی نظام اداری کشور (1389).
عدلی، ف. (1384). مدیریت دانش حرکت به فراسوی دانش. انتشارات فراشناختی اندیشه.
عدلی، ف. (1398). تحول دانش و دانش آفرینی در سازمان (حرکت به سوی دانشگاه دانش آفرین). انتشارات جهاد دانشگاهی.
فلیک، ا. (1391). درآمدی بر تحقیق کیفی، (ه. جلیلی، مترجم). نشر نی. (چاپ اصلی 2006).
کهندل،م.؛ کرمی، م؛ جعفری‌ثانی، ح. (1394). اصلاح مقررات و بهبود ساختار آموزش ضمن خدمت راهکاری برای توسعه حرفه ای معلمان. سومین کنفرانس ملی آموزش و توسعه منابع انسانی، تهران.
محمدپور، ا. (1389). ضد روش: منطق و طرح در روش شناسی کیفی، جلد 1. جامعه شناسان.
محمدی، ب. (1392). واحد مشاهده در تحقیقات کیفی. نشریه پژوهش‌های انسان شناسی ایران، 3(6)، 145-162.
معمرحور، ج.؛ ستاری، ص.؛ کاظم‌پور، ا.؛ سلامت‌آذر، ر.؛ علی‌پور، ع. (1392). امکان سنجی استقرار سیستم مدیریت دانش در سازمان آموزش و پرورش استان اردبیل، نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 8(31)، 89-102.
 
Ab. Samad, R.S; Rahmad Sukor, M. I; Syah, D; & Muslihah, E. (2014). Understanding the Implementation of Knowledge Management in High-performance Schools in Malaysia. SAGE Open. 4(4)
Adhikari, D.R. (2010). Knowledge management in academic institutions. International Journal of Educational Management, 24(2), 94- 104.
Alavi, M; & Leidner, D. E. (2001). Review: Knowledge Management and Knowledge Management Systems: Conceptual Foundations and Research Issues. MIS Quarterly. 1(10):107-136.
Ammirato, S; Linzalone, R; & Felicetti, A. M. (2020). Knowledge management in pandemics. A critical literature review. Knowledge Management Research & Practice. https://doi.org/10.1080/14778238.2020.1801364.
 Awang, M; Smail, R; Flett, P; & Curry, A. (2011). Knowledge management in Malaysian school education: Do the smart schools do it better? Quality Assurance in Education. 19(3), 263-282.
Bain, A; & Parkes, R.J. (2006). Can schools realize the learning potential of knowledge management? Canadian Journal of Learning and Technology. 32(2). https://doi.org/10.21432/T2230N.
Bhojaraju, G. (2019). Knowledge Management: Why Do We need it for Corporates. Malaysian Journal of Library & Information Science. 10(2), 37-50. Available at http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3375572
Carroll, J. M., Choo, C. W., Dunlap, D. R., Isenhour, P. L., Kerr, S. T., MacLean, A., & Rosson, M. B. (2003). Knowledge management support for teachers. Educational Technology Research and Development, 51, 42–64.
Cheng, E. C. (2013). Applying knowledge management for school strategic planning. KEDI Journal of Educational Policy, 10(2), 339-356.
Cheng, E. C. (2015). Knowledge sharing for creating school intellectual capital. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 191, 1455-1459.
Chu, K.W. (2016). Leading knowledge management in a secondary school. Journal of Knowledge Management. 20(5). 1104-1147. http://dx.doi.org/10.1108/JKM-10-2015-0390.
Chu, K.W; Wang, M; & Yuen, A.H.K. (2011). Implementing knowledge management in school environment: Teachers' perception. Knowledge Management and E-Learning g: An International Journal. 3(2). 139- 152.
Davenport, T. H. (2005). Thinking for a living: how to get better performances and results from knowledge workers. Harvard Business School Press. Boston, Massachusetts.
Desimone, L. M. (2009). Improving impact studies of teachers’ professional development: Toward better conceptualizations and measures. Educational Researcher, 38(3), 181-199.
Fullan, M. (2001). The new meaning of educational change. New York: Teachers College Press.
Gartner Glossary. (2017). IT & Knowledge Management (KM). Retrieved: May 21.2017 from: http://www.gartner.com/it-glossary/km-knowledgemanagement.
Girard, J; Girard, J. (2015). Defining knowledge management: Toward an applied compendium. Online Journal of Applied Knowledge Management. 3(1), 1-20.
Guskey, T. R. (2000). Evaluating professional development: Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
Hannum, W. (2001). Knowledge Management in Education: Helping Teachers to Work Better. Educational Technology. 41(3), 47-49.
Iacuzzi, S; Fedele, p; & Garlatti, A. (2020). Beyond Coronavirus: the role for knowledge management in schools’ responses to crisis. Knowledge Management Research & Practice. https://doi.org/10.1080/14778238.2020.1838963
Leask, M.G. (2011). Improving the Professional Knowledge Base for Education: using knowledge management and Web 2.0 tools. Policy Futures in Education. 9(5), 644-660
Leung, C. H. (2010). Critical factors of implementing knowledge management in school environment: A qualitative study in Hong Kong. Research Journal of Information Technology, 2(2), 66-80.
Mueller, A., & Welch, M. (2006). Classroom-Based Professional Development: Teachers reflections on learning alongside students. Alberta Journal of Educational Research, 52(2), 143-157.
Oesterreich, S. (2010). Knowledge Management for Development a global community. Updated Results from KM Survey, as of 2nd June. http://www.km4dev.org/profiles/blog/list. 1h29lq9i4oall&month=06&year=2010&promoted=.
Petrides, L. A; & Nodine, T. R. (2003). Knowledge management in education: Defining the landscape. Institute for the study of knowledge management in education (ISKME), Available at: www.iskme.org. https://eric.ed.gov/?id=ED477349
Raudeliuniene, J; Tvaronaviˇciene, M; & Blažyte, M. (2020). Knowledge Management Practice in General Education Schools as a Tool for Sustainable Development. Sustainability. 12(10), 4034. Doi: 10.3390/su12104034.
Richter, D., Kunter, M., Klusmann, U., Lüdtke, O., & Baumert, J. (2011). Professional development across the teaching career: Teachers' uptake of formal and informal learning opportunities. Teaching and Teacher Education, 27(1), 116-126.
Sallán, J; Rodríguez-Gómez, D. (2010). Teacher Professional Development through Knowledge Management in Educational Organizations. J. Ola Lindberg, Anders D. Olofsson (Eds) in Online Learning Communities and Teacher Professional Development: Methods for Improved Education Delivery. PP. 134- 153. DOI: 10.4018/978-1-60566-780-5.ch008.
Sallis, E., & Jones, G. (2002). Knowledge Management in Education: Enhancing Learning & Education. Routledge. USA: Kogan Page.
Thambi, M; O'Toole, p. (2012). Applying a knowledge management taxonomy to secondary schools. School Leadership and Management. 32(1):91-102. DOI: 10.1080/ 13632434. 2011. 642350.
Zhao, J. (2010). School knowledge management framework and strategies: The new perspective on teacher professional development. Computers in Human Behavior. 26(2), 168–175. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2009.10.009.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 اسفند 1399
  • تاریخ بازنگری: 29 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 06 خرداد 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار