دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان دوره ابتدایی در باره فضاهای فیزیکی آموزشی موثر بر سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، بخش مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.(

2 دانشیار، بخش مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز، شیراز،

3 کارشناس ارشد آموزش ابتدایی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف اساسی این پژوهش ترکیبی، تعیین فضاهای فیزیکی موثر بر سرزندگی تحصیلی دانش‌آموزان از دیدگاه معلمان و بررسی نگرش دانش‌آموزان دوره ابتدایی نسبت به آن بود. پژوهش در بخش کیفی به شیوه پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. مشارکت‌کنندگان‎ این بخش، معلمان با‌تجربه و صاحب نظر بودند که با رویکرد نمونه‎گیری هدفمند با روش معیار انتخاب گردیدند(13 معلم). روش گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق نیمه ساختمند بود. با استفاده از روش تحلیل مضامین، 22 مضمون پایه(رنگ، پرده، چیدمان، شکل و اندازه کلاس ، ....) و 4 مضمون سازمان‎دهنده(محرکات دیداری، فیزیک کلاس، فضای باز و تجهیزات) و یک مضمون فراگیر، از مصاحبه‌ها استخراج گردید. در بخش کمی، پژوهش به شیوه توصیفی پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری، کلیه دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهرستان شیراز بودند که از بین آنان، 192 نفر به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب گردید و با استفاده از پرسش‌نامه 16 گویه‌ای محقق‌ساخته بدست آمده از بخش کیفی پژوهش، مورد مطالعه قرارگرفتند. روایی پرسش‌نامه با شیوه روایی محتوایی و همچنین همبستگی گویه‌ها با نمره کل و پایایی به شیوه آلفای کرونباخ بررسی گردید. تحلیل یافته‌ها با استفاده از آزمون تی‌ تک نمونه و تی مستقل در این بخش نشان داد که نگرش دانش‌آموزان در هر چهار بعد پرسش‌نامه، به‌طور معنی‌داری پایین‌تر از میانگین می‌باشد(001/0=p). همچنین در ارتباط با نوع فضای فیزیکی موثر بر سرزندگی تحصیلی، در دو متغیر فیزیک کلاس و محرکات دیداری تفاوت معناداری به نفع دختران دیده شد(04/0=p) که می‎توان گفت دختران نسبت به پسران تأثیرپذیری بیشتری از فضای فیزیکی را نشان می‌دهند. بر اساس تحقیق انجام شده، توجه به ایجاد فضای فیزیکی شاد و مناسب در فضای آموزشی از اهمیت درخور توجهی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effective Physical Education Spaces on Students academic vitality from the View of Teachers and Primary School Students

نویسندگان [English]

  • mahboobeh alborzi 1
  • fariba khoshbakht 2
  • Sakineh Gholami 3
1 Associate Professor, Department of Foundations of Education, Shiraz University, Iran
2 Associate Professor, Department of Education Basics, Shiraz University, Iran
3 M.A. Primary School Education, Shiraz University, Iran
چکیده [English]

The main purpose of this mixed study was to determine the role of physical spaces affecting the academic vitality of students from the perspective of teachers and to examine the attitudes of elementary school students towards it. In part qualitative, the research method was descriptive phenomenology. Participants in this section were experienced and knowledgeable teachers who were selected using of the case critical method (13 teachers). . The data collection method was semi-structured in-depth interview. Using the themes analysis method, 22 basic themes (color, curtain, layout, shape and size of the class ...) and 4 organizing themes (visual stimuli, class physics, outdoor space and equipment) and a comprehensive theme were extracted from the interviews in the section. Quantitatively, the research was conducted in a descriptive survey method. The statistical population was all elementary school students in Shiraz, from which 192 people were selected by random cluster sampling and were evaluated using a 16-item researcher-made questionnaire obtained from the qualitative part of the study. The validity of the questionnaire was assessed by content validity method and the correlation of items with the total score and reliability was obtained by Cronbach's alpha method. The findings of statistical analysis by one sample t-test and independent sample t-test indicated that students' perception about different aspects of academic vitality was significantly below the acceptable range( p=0/001). In relation to the effect of educational physical space and regarding two physical and visual stimuli variables on academic vitality, there also was a significant difference on the part of girls(p=0/04)which in its turn indicates that in comparison with boys, girls are more under the influence of educational physical space. Paying attention to implementing an appropriate and happy educational physical space for creating efficient learning and academic vitality among the students is of crucial importance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • physical education space
  • academic vitality
  • primary school
  • teacher
  • Phenomenology
 
باقری، محمد؛ و عظمتی، حمیدرضا (1390). فضای کالبدی به مثابه برنامه درسی (پرورش خلاقیت کودکان در محیط مدرسه)، فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 6(22)، 163-184.
بختیارنصرآبادی، آمنه؛ بختیارنصرآبادی، حسنعلی؛ و انصاری، مریم (1392). تحلیلی بر مولفه‌های زیباشناختی در معماری فضاهای آموزشی باتوجه به رویکرد اسلامی. فصلنامه تربیت اسلامی، 8(17)، 29-49.
جعفری، پریوش؛ و طالب‌زاده، فاطمه (1389). ارائه مدلی برای نشاط و شادی در مدارس ابتدایی شهر تهران. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 4(4)، 9-32.
خسروجردی، نرجس؛ و محمودی، مسعود (1393). همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه پایدار با محوریت خوانش هویت ایرانی اسلامی در معماری و شهر سازی. نهمین سمپوزیوم پیشرفت‌های علوم و تکنولوژی، مشهد.
زارع، مهدی (1388). ارزیابی میزان استاندارد بودن فضای کالبدی کلاس‌های پیش‌دانشگاهی ریاضی فیزیک و علوم تجربی و تأثیر آن بر آسایش آموزشی دانش‌آموزان و دبیران نواحی 2 و 4 شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
صدیق اکبری، سحر؛ و نوری، رویا (1392). بررسی جایگاه روا‌نشناسی محیط نور و رنگ در طراحی فضاهای درمانی با محوریت کودک. ویژه‌نامه منتخب مقالات اولین همایش روشنایی و نورپردازی ایران، 45-53
عظمتی، حمید‌رضا؛ صباحی، سمانه؛ و عظمتی، سعید (1391). عوامل محیطی مؤثر بر رضایتمندی دانش‌آموزان از فضاهای آموزشی. نقش جهان، 2(1)، 31-42.
کاتب، مونا؛ دیوانداری، جواد؛ و دانایی‎نی، احمد (1395). نقش فضای باز، طبیعت و منظر در ارتقا کیفیت آموزشی مدارس (تحلیل کارکردی نظریه بازسازی تمرکز ذهنی در معماری منظر)، فصلنامه معماری سبز، 2(5)، 21-28.
لطف عطا، آیناز (1387). تأثیر عوامل محیطی بر یادگیری و رفتار در محیط‌های آموزشی در شهر. فصلنامه مدیریت شهری، 6(21)، 90-73.
لنگ، جان. (1390). آفرینش نظریه معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، (ع. ‌ر. عینی‌فر، ترجمه). انتشارات دانشگاه تهران. (چاپ اصلی 1987).
معین‌پور، حمیده؛ نصر اصفهانی، احمدرضا؛ و ساعدی، عاطفه (1383). تأثیر عوامل فیزیکی کلاس بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه پژوهش‌های تربیتی و روان‌شناختی، 4، 54-68.
معینی‌کیا، مهدی؛ زاهدبابلان، عادل؛ جبارنژاد شوطی، رقیه؛ و عظیم‌پور، احسان (1396). پیش بینی نگرش دانش‌آموزان نسبت به مدرسه براساس کیفیت زندگی در مدرسه و ادراک از کلاس درس. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 5(3) 21 – 32.
مفتخری قویدل، فریبا؛ جلالی چیمه، زینت؛ و دودانگی، علیرضا ( 1394). بررسی رویکرد علوم شناختی طراحی معماری بر میزان یادگیری. خلاقیت‎آفرینی در فضاهای آموزشی ابتدایی شهر. فصلنامه مدیریت شهری، 14(41 276-292.
موسوی، محدثه (1396). فهم مؤلفه‌های فیزیکی زیبایی‌شناسی در فضاهای آموزشی از دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان و بررسی نقش آن بر خلاقیت دانش‌آموزان مقطع ابتدایی، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
نوروزاده، طیب (1388). شاداب­سازی و عوامل مؤثر بر نشاط و شادابی دانش‌آموزان، فصلنامه مدارس کارآمد، 6، 38-40.
Banks, T. (2014). Creating Positive Learning Environments: Antecedent Strategies for Managing the Classroom Environment & Student Behavior. Creative Education, 5, 519-524.
Calp, S. (2020). Peaceful and Happy Schools: How to Build Positive Learning Environments, International Electronic Journal of Elementary education, 12(4).311-320.
Care, E., Talreja, V., Ravindranath, S., & Sahin, A, G. (2020). Dream a dream broking. Development of students and teachers measures of happiness curriculum factors. The Center for Universal Education.1-15.www. Brooking.edu
Chui, W. H., & Wong, M. Y. (2016). Gender differences in happiness and life satisfaction among adolescents in Hong Kong: Relationship sand self-concept. Social Indicators Research, 125(3), 1035-1051.
Creswell, J., & Plano Clark, V. (2007). Designingandconductingmixedmethodsresearch. Thousand Oaks, CA: Sage. 
Mahdavinejad, M., & Hosseinikia, S. M. (2014). Aesthetics and Architectural Education and Learning Process. Procedia - Social and Behavioral Sciences·116, 4443 – 4448.
Marques, G., Roque Ferreira, C., & Pitarma, R. (2018). A system based on the internet of things for real-time particle monitoring in buildings. International Journal of Environmental Research andPublic Health, 15(4), 821-842.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2008). Academic buoyancy: Towards an understanding of students’ everyday academic resilience. Journal of School Psychology, 46, 53-83.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2009). Academic resilience and academic buoyancy: Multidimensional and hierarchical conceptual framing of causes, correlates and cognate constructs. Oxford Review of Proshansky.
McNeil, J., & Borg, M. (2018). Learning spaces and pedagogy: Towards the development of a Shared understanding. Innovations in Education and Teaching International, 55(2), 228–238.
Mertoğlu, M. (2020). Factors Affecting Happiness of School Children. Journal of Education and Training Studies, 8(3), 10-20.
Putwain, D.W., Connors, L., Symes, W., & Douglas-Osborn, E. (2012). Is academic buoyancy anything more than adaptive coping?. Anxiety, Stress, & Coping, 25, 349-358.
Sami, K., & Päivi, J. (2015). A framework for measuring student and staff satisfaction with University campus facilities. Quality Assurance in Education, 23(1), 47–66.
Spear, L. P. (2000). The adolescent brain and age related behavioral manifestations. Neuroscience and Behavioral Reviews, 24, 417-463.
Tessmer, M. & Harris, D. (1992). Analyzing the instructional setting: A Guide for Course Designers, Routledge.
Thapa A., Cohen J., Guffey S., & Higgins-D’Alessandro A. (2013). A review of school climate research. Review of Educational Research, 83(3), 357-385.
Twenge, J. M., Cooper, A. B., Joiner, T. E., Duffy, M. E., & Binau, S. G. (2019). Age, period, and cohort trends in mood disorder indicators and suicide-related outcomes in a nationally representative dataset, 2005–2017. Journal of Abnormal Psychology, 128(3), 185.
Usitalo-Malmivaara, L., & Lehto, J. E. (2013). Social Factors Explaining Children's Subjective Happiness and descriptive Symptoms. Social Indicators Research, 111(2), 603-615.