پیش‌بینی سلامت‌روان دانشجومعلمان بر اساس متغیرهای خودکارآمدی و حمایت‌اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان، تهران. ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر پیش­بینی سلامت­‌روان دانشجومعلمان براساس متغیر­های خودکارآمدی و حمایت اجتماعی است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، طرح ‏پژوهش، غیرآزمایشی و از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجومعلمان کارشناسی پیوسته پردیس شهید مفتح(تهران) دانشگاه فرهنگیان بوده است که از میان آنها تعداد 247 نفر با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای برای اجرای پژوهش انتخاب شدند. به منظور جمع­آوری داده­های پژوهش از 1-پرسش­نامه سلامت ‏عمومی(28-GHQ)، 2-پرسش‌نامه خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران(1982) و 3-پرسش‌نامه حمایت اجتماعی ‏واکس و همکاران(1986) استفاده به عمل آمد. برای تحلیل داده­های پژوهش از شاخص­های آمار استنباطی(رگرسیون چندمتغیری) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای خودکارآمدی و حمایت اجتماعی با نشانه‌های جسمانی رابطه منفی معناداری وجود دارد و آن متغیرها می­توانند تغییرات نشانه­های جسمانی را در بین دانشجومعلمان به گونه­ای معنادار(021/0>P) تبیین و پیش­بینی کنند. بین متغیر خودکارآمدی با اضطراب و بی­خوابی رابطه منفی معناداری وجود دارد و متغیرخودکارآمدی می­تواند اضطراب و بی‌خوابی را به‌گونه­ای معنادار(005/0>P) در بین دانشجومعلمان تبیین و پیش­بینی نماید. متغیرهای خودکارآمدی و حمایت اجتماعی می­توانند اختلال در کارکرد اجتماعی را به گونه­ای معنادار(001/0>P) در بین دانشجومعلمان تبیین و پیش­بینی کنند. همچنین متغیر خودکارآمدی می­تواند تغییرات افسردگی را به‌گونه‌ای معنادار(001/0>P) در بین دانشجومعلمان تبیین و پیش‌بینی نماید. با توجه به یافته­های حاصل، با ‏به‌کارگیری شیوه­هایی برای افزایش خودکارآمدی دانشجومعلمان و حمایت اجتماعی از ایشان، می­توان به ارتقای سطح سلامت­روان در ‏میان آنها کمک نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Predicting the mental health of Student Teachers' based on the variables of self-efficacy and social support

نویسنده [English]

  • Seyed Sadegh Nabavi
Assistant Professor of Education Department, Farhangian University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The main purpose of this study is to predict the mental health of student Teachers' based on the variables of self-efficacy and social support. Regarding the nature of the subject and the research objectives, the research design is non-experimental and correlation. The statistical population of this study was all student teachers' of Shahid Mofateh campus (Tehran) of Farhangian University. Among them, 247 people were selected by cluster random sampling method. In order to collect the data, General Health Questionnaire (GHQ-28), General Self-efficacy Questionnaire (Sharer et al., 1982) and Social Support Questionnaire (Wax et al., 1986) were used. To analyze the research data, descriptive statistics and inferential statistics (multiple regression) were used. The results of this study showed that there is a significant negative correlation between self-efficacy and social support with physical symptoms, And those variables can significantly predict changes in physical symptoms among the student teachers' (P <0.021). There is a significant negative correlation between self-efficacy variable and anxiety and insomnia, and Self-efficacy variable can predict anxiety and insomnia (P <0.005) among student teachers'. Self-efficacy and social support variables can predict and explaining the social function disorder (P <0.001) significantly among the student teachers'. Also, self-efficacy variable can predict and explaining depression changes significantly (P <0.001) among student teachers'. According to the findings, it can be concluded that by using methods to increase the self-efficacy of the student teachers' and social support from them, mental health can be promoted among them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-efficacy
  • social support
  • mental health
  • student teachers
  • correlation

مراجع

اعرابیان، اقدس؛ خداپناهی، محمد کریم؛ حیدری، محمود؛ و صالح­صدق­پور، بهرام (1383). بررسی رابطه باورهای خودکارآمدی با سلامت روانی و موفقیت تحصیلی دانشجویان. فصل‌نامه روان­شناسی، 8(32)، 371-360.
بختیاراندرخی، مریم (1391). بررسی رابطه بین نیازهای خودتعیینی، خودکارآمدی و سلامت روان در معلمان دوره ابتدایی شهرستان شهرکرد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز.
پیرخائفی، علیرضا (1388). بررسی نقش آموزش خلاقیت در پیش بینی و تعیین سلامت روان به منظورتدوین مدل سلامت روانی بر اساس متغیرهای خلاقیت، خودکارآمدی و شیوه کنار آمدن با فشار روانی. پایان­نامه دکتری، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
حسینی، داود (1390). نقش میانجی­گری امیدواری در رابطه بین خودکارآمدی و سلامت روان معلمان ابتدایی. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
خدابنده، زهرا (1391). بررسی اثربخشی خاطره­گویی گروهی بر کاهش احساس تنهایی و افزایش حمایت اجتماعی سالمندان استان مازندران. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
خرمشاد، خدیجه (1398). رابطه بین خودکارآمدی و عزت نفس با سلامت روان معلمان دوره دوم متوسطه شهر گنبد کاووس. پایان­نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی شرق گلستان.
دخت­خانی، نوشین (1398). شناسایی و رتبه­بندی عوامل موثر بر سلامت­روان در معلمان مقطع دوره اول متوسطه(مطالعه موردی: استان اصفهان). پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد اردکان.
زرگرنتاج، سیده­طاهره (1388). بررسی رابطه حمایت اجتماعی و سلامت­روان با پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دختر 17-15 ساله شهر بابل. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
شه­بخش، افشین (1390). بررسی و مقایسه رابطه بین ابعاد کمال­گرایی، حمایت اجتماعی، فرسودگی تحصیلی در دانشجویان با سطوح بالا و پایین فرسودگی تحصیلی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390). سند تحول بنیادین آموزش و پرورش. انتشارات افست.
علی­پور، احمد (1385). ارتباط حمایت اجتماعی با شاخص­های ایمنی بدن در افراد سالم: بررسی مدل تاثیر کلی. مجله روان‌پزشکی و روان شناسی بالینی ایران(اندیشه و رفتار)، 12(2)، 139-134.
علی­نیاکروئی، رستم (1382). بررسی رابطه بین خودکارآمدی عمومی و سلامت روان دانش­آموزان پایه سوم متوسطه شهرستان بابل. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
فتحی­آشتیانی، علی؛ و داستانی، محبوبه (1388). آزمون­های روان شناختی. انتشارات بعثت.
قلیچی، مریم (1395). بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت­روانی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
مرادی، مرتضی؛ و چراغی، اعظم (1394). رابطه حمایت­های اجتماعی با بهزیستی روان­شناختی و افسردگی: نقش واسطه­ای حرمت خود و نیازهای اساسی روان­شناختی. فصل‌نامه روا‌‌ن‌شناسی تحولی، 11 (43)، 279-312.
معتمدی، فرزانه (1386). خودکارآمدی و سلامت­روانی در دانش آموزان عادی و تیزهوش. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
ملک­محمدی، احمد (1388). رابطه غرق شدن در کار، سلامت­روان و خودکارآمدی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
میرزابیگی، قدسیه (1391). تدوین مدل سلامت­روانی بر اساس عوامل فردی و اجتماعی- خانوادگی برای دانشجویان دانشگاه پیام نورگرگان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
میرسمیعی، مرضیه (1385). بررسی رابطه بین خودکارآمدی، حمایت اجتماعی و اضطراب امتحان با سلامت‌ روانی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبایی، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
میرسمیعی، مرضیه؛ و ابراهیمی­قوام، صغری (1386). بررسی رابطه بین خودکارآمدی، حمایت اجتماعی و اضطراب امتحان با سلامت­روانی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبایی. فصل‌نامه روان­شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، 3(7)، 56- 73.
همت‌یار، ریحانه (1398). رابطه منبع کنترل و سلامت­روان با خودکارآمدی معلمان مقطع ابتدایی. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، موسسه آموزش عالی کاویان.
هیلگارد، ارنست؛ اتکینسون، ریتا؛ و اتکینسون، ریچارد (1380). زمینه روان­شناسی. ترجمه محمدنقی براهنی و همکاران. جلد دوم، انتشارات رشد. (چاپ اصلی 1998).
Bandura, A. (2006).Guide for constructing self-efficacy scales, Retrieved March, 20, 2001, from http://www.emory.edu.education/MFP/bguide.html.
Borrelli, P., Benevene, C., Fiorilli, F., Amelio, D., & Pozzi, G. (2014). Depression in a normal adolescent sample. Personality and Individual Differences, 32(2), 337-348.
Biro, Éva., Adany, R., & Kosa, K. (2011). Mental health and behavior of students of public health and their correlation with social support: a cross-sectional study. BMC Public Health, 11(1), 871, DOI 10.1186/1471-2458-11-871.
Fasihi Harandi, T., Mohammad Taghinasab, M., & Dehghan Nayeri, T. (2017). The correlation of social support with mental health: A meta-analysis. Electronic Physician, 9(9), 5212-5222, DOI 10.19082/5212.
Grøtan, K., Sund, E. R., & Bjerkeset, O. (2019). Mental Health, Academic Self-Efficacy and Study Progress Among College Students–The SHoT Study, Norway. Frontiers in Psychology, 10(45). DOI 10.3389/fpsyg.2019.00045.
Hakulinen, C., Pulkki-Råback, L., Jokela, M., Ferrie, J. E., Aalto, A-M., Virtanen, M., Kivimäki, M., Vahtera, J., & Elovainio, M. (2016). Structural and functional aspects of social support as predictors of mental and physical health trajectories: Whitehall II cohort study. Journal of Epidemiology and Community Health, 70(7), 710-715. DOI: 10.1136/jech-2015-206165.
Hamranová, A. (2015). Content analysis of selected Slovak educational journals focusing on the issue of teacher´s mental health. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 2538 – 2542.
Hsieh, Y-H., Wang, H-H., & Ma, S-C. (2019). mediating role of self-efficacy in the relationship between workplace bullying, mental health and an intention to leave among nurses in Taiwan. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 32(2), 245-254. DOI: 10.13075/ijomeh.1896.01322.
Karabiyik, B., & Korumaz, M. (2014). Relationship between teacher̕s self-efficacy perceptions and Job satisfaction level. Social and Behavioral Sciences, 116, 826-830.
Kim, L. E., Dar-Nimrod, I., & MacCann, C. (2018). Teacher personality and teacher effectiveness in secondary school: Personality predicts teacher support and student self-efficacy but not academic achievement. Journal of Educational Psychology, 110(3), 309-323.https://doi.org/10.1037/edu0000217
Klassen, R. M., & Chiu M. M. (2010). Effects on teachers' self-efficacy and job satisfaction: Teacher gender, years of experience, and ‎job stress. Journal of Educational­ Psychology; 102(3):741-756.‎ https://doi.org/10.1037/a0019237
Lakey, B., & Orehek, E. (2011). Relational regulation theory: A new approach to explain the  link: between perceived social ‎support and mental health. Psychological Review, 118(3), 482-495. DOI: 10.1037/a0023477.
Lawrence, M. (2013). Relationship between mental health and teaching: evidence from Brunei Trainee teachers. International Journal of mental health, 42(2-3), 73-98. https://doi.org/10.2753/IMH0020-7411420205.
Lin, M., Wolke D., Schneider, S., & Margraf, J. (2020). Bullying History and Mental Health in University Students: The Mediator Roles of Social Support, Personal Resilience, and Self-Efficacy. Frontiers in Psychiatry, DOI: 10.3389/fpsyt.2019.00960.
Majidi Yaychi, N., Hasanzade, R., Farmarzi, M., & Homayoni, A. (2019). Mediating Role of Health Promoting Behaviors on the Relationship between Self-Efficacy and Mental Health in Adolescent. Journal of Education and Community Health, 6(2), 63-69. DOI: 10.29252/jech.6.2.63.
Maredpour, A. (2017). The Relationship between Religiosity and Mental Health in High School Students Using the Mediating Role of Social Support. Health, Spirituality and Medical Ethics, 4(4), 47-53.
 Muris, P. (2002). Relationships between self-efficacy and symptoms of anxiety disorders and depression in a normal adolescent sample. Personality and individual differences, 32(2), 337-348.
Pajares, F., & Schunk, D. H. (2002). Self and self-belief in psychology and education: A historical perspective. Improving academic achievement: Impact of psychological factors on education. Educational Psychology, 7(4), 3-21. Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-012064455-1/50004-X.
Pervin. L., & Cervone, R. (2005). Personality theory and research. Wiley International Education. Positive psychology. Oxford University press.
Togas, C., Mavrogiorgi, F., & Alexias, G. (2018). Examining the relationship between coping strategies, perceived social support and mental health in psychosocial and environmental problems. Dialogues in Clinical Neuroscience & Mental Health, 1(3), 89-102. DOI 10.26386/obrela.v1i3.96.
Wang, H., Hall, N. C., & Rahimi, S. (2015). Self-efficacy and causal attributions in teachers: Effects on burnout, job satisfaction, illness, and quitting intentions. Teaching and Teacher Education, 47, 120-130.
Zee, M.,  &Koomen, H M. Y. (2016). Teacher Self-Efficacy and Its Effects on Classroom Processes, Student Academic Adjustment, and Teacher Well-Being: A Synthesis of 40 Years Research. Review of Educational Research, 86(4), 981-1015. DOI: 10.2307/44668241.
Zimmermann, L., Unterbrink, T., Pfeifer, R., Wirsching, M., Rose, U., Stößel, U., Nübling, M., Buhl-Grießhaber, V., Frommhold, M., Schaarschmidt, U., & Bauer, J. (2012). Mental health and patterns of work-related coping behaviour in a German sample of student teachers: a cross-sectional study. International archives of occupational and environmental health, 85(8), 865-876. doi: 10.1007/s00420-011-0731-7

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 آذر 1397
  • تاریخ بازنگری: 18 آذر 1399
  • تاریخ پذیرش: 18 آذر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار